Dostępność cyfrowa to konieczność, a nie tylko dodatek do procesów tworzenia oprogramowania i projektowania usług. Jeszcze do niedawna myśleliśmy o niej tylko czasem, przede wszystkim zwracając uwagę na doświadczenie osób, które nie używały na co dzień technologii asystujących. Jednak z nadejściem Europejskiego Aktu o Dostępności (European Accessibility Act, EAA), w interesie każdej organizacji leży zapewnienie należytego poziomu dostępności swoim klientom.
O co chodzi z tą dostępnością?
Używając komputera wykorzystujesz zapewne klawiaturę i mysz, patrząc w monitor. Kiedy korzystasz ze smartfona albo tabletu, przesuwasz palcami po ekranie. Odczytujesz to, co na nim zobaczysz; oglądasz filmy, słuchasz muzyki i obcujesz z social media. To wszystko przychodzi Ci naturalnie.
Osoby, które żyją z niepełnosprawnością, albo te wykluczone cyfrowo (np. ze względu na sytuację materialną albo wiek) także chcą mieć dostęp do świata i korzystać z niego tak, jak Ty. Używając komputerów i urządzeń mobilnych często korzystają z tak zwanych technologii asystujących. Na przykład, czytników ekranowych, które odczytują na głos zawartość ekranu. Albo dostępu z pomocą klawiatury (bez użycia myszy), jeśli pomaga im to zaradzić ograniczeniom związanym z ruchem. To właśnie dostępność cyfrowa: możliwość skorzystania ze strony internetowej albo aplikacji mobilnej w taki sposób, jaki jest wygodny ze względu na specyficzne uwarunkowania dotyczące różnych osób i ich potrzeb.
Kto jest odpowiedzialny za dostępność cyfrową?
Dostępność cyfrowa rodzi się w czasie prac nad stroną czy aplikacją — od samego początku. Już na etapie planowania trzeba się zastanawiać nad tym, kto skorzysta z gotowego rozwiązania. Potem, kiedy zespoły programistyczne, UX, osoby piszące treść i wiele innych osób przejmie cykl produkcyjny, muszą one pracować razem. Chociaż wiele odpowiedzialności spoczywa na osobach programujących, to także reszta specjalistów i specjalistek w tym łańcuchu ma duże zadanie do wykonania.
A jaka odpowiedzialność spoczywa na firmach?
Aby wypełnić założenia Europejskiego Aktu o Dostępności, większość organizacji powinna:
- Przykładać uwagę do projektowania z uwzględnieniem różnorodnych potrzeb grup docelowych,
- Wspierać technologie asystujące w rozwiązaniach końcowych,
- Tworzyć treści i rozwiązania działające w logiczny, usystematyzowany i przyjazny użytkownikom sposób.
W praktyce oznacza to właśnie wydajną i mądrą współpracę wielu grup zaangażowanych w tworzenie oprogramowania. A do tego potrzeba wiedzy i umiejętności, które przenikają całą organizację.
Czas na implementację dyrektywy mija w 2025 roku, a po okresie przejściowym, w roku 2030, organizacje nie wspierające dostępności mogą spotkać problemy prawne, związane z karami finansowymi.
Bonus: praktyczna checklista dostępności cyfrowej
Dostępność cyfrowa to nie tylko obowiązek. To realny wskaźnik jakości Twojego kodu i doświadczenia użytkownika.
Jeśli tworzysz interfejsy w HTML, CSS lub JavaScript, testujesz produkty albo odpowiadasz za frontend, ta checklista pomoże Ci zadbać o zgodność z WCAG na co dzień.
Znajdziesz w niej konkretne wymagania dotyczące:
- dostępnych formularzy,
- obsługi z poziomu klawiatury,
- kontrastu i czytelności tekstu,
- struktury nagłówków,
- semantycznego HTML-a.
To praktyczne narzędzie, dzięki któremu szybko sprawdzisz, co warto wdrożyć, aby Twoja aplikacja była zrozumiała i dostępna dla wszystkich — niezależnie od sposobu korzystania z urządzeń czy technologii.
📄 [Pobierz checklistę dostępności cyfrowej (PDF)]
🌐 Więcej informacji znajdziesz na stronie: https://eaa2025.pl
🎓 Zdobądź solidne podstawy w kursie DevBites: „Dostępność cyfrowa dla programistów” — znajdziesz tam wyjaśnienia, przykłady oraz gotowe techniki do wdrożenia.
