Pasja zabija. Spowiedź.

Dawno temu, za czasów liceum i na początku studiów, miewałem tygodnie bardzo intensywnego jeżdżenia na rowerze. Kilka pierwszych wyjazdów “w sezonie” zawsze musiało kończyć się tak samo: krwotokiem z nosa z wyczerpania i leżeniem przez pół godziny po powrocie, bez możności poruszenia ręką czy nogą. Miewałem też zrywy związane z basenem, gdzie sytuacja była podobna: pierwsze kilka wyjść na basen to skrajne wycieńczenie, prowadzące do zawrotów głowy i torsji. Po wyjściu z wody musiałem przez dobry kwadrans siedzieć w szatni, łapiąc oddech, żeby w ogóle dotrzeć do prysznica. Może głupie, może nie – podobało mi się. Szybko było widać efekty.

Przygodę z “udzielaniem się w IT” rozpocząłem ponad 10 lat temu, w roku 2005. Najpierw start w Imagine Cup, potem inne projekty, konkursy. Wreszcie blog. Później prezentacje, wystąpienia, konferencje, spotkania grup. A od ponad roku dodatkowo: podcast. I szkolenia. Do zawrotu głowy. Do krwotoków z nosa. Bez umiaru. Bez przystanku.

Od tamtej pory zawsze “życiowe priorytety” były takie same: na pierwszym miejscu rodzina, na drugim: IT “poza pracą”, na trzecim: praca. Wszystko inne: właściwie nieistotne. Nie mam hobby. Moim hobby jest IT, a ściślej rzecz ujmując: społeczność. Czyli: Wy wszyscy, my wszyscy, wszystko co z Wami i ze mną w tym kontekście związane. Jak słodko, prawda?

Spojrzałem ostatnio na swój rozkład “urlopów” na rok 2015:

To chyba nawet nie jest wszystko, bo prezentacji dałem w tym roku więcej (19). Tak czy inaczej: “ustawowy” urlop wykorzystałem gdzieś w okolicach wakacji. A później jeszcze sporo urlopu “niepłatnego”. Pośród tego na siłę wciśnięty faktyczny wyjazd wakacyjny: 3 dni. I tak jest od lat.

“A, pierdolę to” – syknął i ze złością zamknął edytor. Zatrzasnął laptopa, otworzył browara, włączył film. Nie było dziś tego w planie – tego wieczora miały powstać dwa posty na bloga. Zgodnie z rozkładem, utartym schematem, tradycją: post w poniedziałek, post w czwartek, blogowe Lotto. A jak dobrze poszło to także we środę i niedzielę: kumulacja. Taki niepisany “kontrakt” z Czytelnikami. Aż coś pękło i po raz pierwszy pojawił się szatański pomysł: “a gdyby tak… odpuścić?”. To był dzień równie dobry jak każdy inny na takie frywolne zachcianki, bo wszystkie kolejne wieczory w nadchodzących tygodniach i tak były zawalone różnymi aktywnościami. Stało się to kilka lat temu. Plan rozpada się po raz pierwszy.

To jest jak nałóg. Palenie rzucałem wielokrotnie w ciągu ostatnich szesnastu lat, a piszę te słowa prosto po powrocie z pysznej fajeczki na zimnym balkonie – więc wiem o czym mówię. Dziesiątki razy, wlokąc się do wyra o 3 rano prosto sprzed monitora, obiecywałem sobie: “nie będę się tak więcej zarzynał!”. Za każdym razem, gdy nachodziła mnie chęć zagrania w Heroes 3 i wbijałem sobie tę chęć do kalendarza na pierwszy wolny wieczór, który dziwnym trafem prawie nigdy nie występował wcześniej niż za 2-3 tygodnie. Za każdym razem, gdy kumpel dzwoniący z zaproszeniem na wódeczkę musiał usłyszeć “sorry, w tym miesiącu nawet niedziele mam już zajęte”. Za każdym razem, gdy ciesząc się jak dziecko na wyjście do kina opuszczałem je wściekły, bo cały film przespałem.

Ale mimo wszystko: nie da się przestać. Nie wiem nawet z czego to wynika. Dziesiątki (czy już może i więcej niż dziesiątki, przez te wszystkie lata?) ciepłych maili od Czytelników i Słuchaczy – super. Uściski dłoni na konferencjach – wypas. Bardziej niż pozytywne relacje z prezentacji od Publiczności – świetnie. Podziękowania za inspirację, słowa w stylu “dzięki Tobie jestem programistą” – niewyobrażalnie przyjemne. Ogólne opinie o mojej skromnej (a może jednak nieskromnej, whateva) osobie, które docierają do mnie najprzeróżniejszymi kanałami, powodując dziewiczy rumieniec – elegancko. Ktoś nawet zapowiadał mnie przed jakimś występem mówiąc, że jak się w google wpisze “programista” to wyskakuję na pierwszej stronie. Ale czy to może być powód? Raczej nie, bo… kiedyś tak nie było. To pewna zagadka.

“A, pierdolę to, przekładam.” Drżącą ręką, walcząc z wyrzutami sumienia, wysłał e-mail. Trochę głupio: za kilka godzin miał nagrywać odcinek podcasta. Termin umówiony od tygodni, wszystko ustalone, ale… czuł, że gdyby wieczorem usiadł do komputera, do mikrofonu, zmusił się do nagrania, to by wyszło bardzo słabo. Nadgodziny w zapylonym kamieniołomie. Szybka prośba do Gościa o przełożenie nagrania na dowolny inny termin, a dziś: książka s-f. Bez tego zdechnie. Po prostu położy się spać i nie wstanie… Plan rozpada się po raz drugi.

Nie chodzi o kasę. Wiele razy prowadziłem tę rozmowę. Ktoś próbujący wmówić mi, że mam lepszą pracę niż inni bo jestem “aktywny”. Nieprawda. Że więcej zarabiam, bo jestem rozpoznawalny. Nieprawda. Że pewnie “sporo dostaję na boku”. Nieprawda – właściwie jedyne pieniądze z działalności “społecznościowej” to kilkanaście tysięcy od sponsorów DevTalka, z czego prawie wszystko wydałem na promocję, hosting i różne podcastowe podarunki. To prawdopodobnie temat na osobnego posta, ale prawda jest taka, że gdybym nie napisał ani jednego tekstu w życiu czy nigdy nie poprowadził ani jednej prezentacji to i tak miałbym dobrze płatną, potencjalnie ciekawą pracę. A skąd to wiem? Bo 99% programistów nie pisze tekstów i nie prowadzi prezentacji, a spora część ma dobrze płatną, ciekawą pracę. “I rest my case, majonor”.

To chyba kwestia… “aktywności” samej w sobie. Wyrażenia siebie i wyróżnienia z tłumu. Początkowe nieśmiałe próby przekształciły się w rutynę. Po latach ciężko już było myśleć o programowaniu tylko jako o pracy, bo nigdy nie było tylko pracą. Zrób coś co jest dobre, a jak się uda to… rób to dalej. “Mate, feed, kill, repeat” jak namawia Slipknot. I tak w koło, nomen omen, Macieju.

Skoro nie dla “fleszy, chwały i blasku” i nie dla kasy to… po prostu ot tak, dla siebie samego. Budowanie poczucia własnej wartości, walka z kompleksami, pokonywanie coraz to kolejnych barier. Kształtowanie charakteru. Stawianie sobie wyzwań, które jeszcze kilka lat temu były poza zasięgiem nawet “marzeń”, a co dopiero “planów”. A które przez lata ulepszania siebie stały się realne. Procent v3.0. Dzika satysfakcja i duma. Przed samym sobą.

A że przy okazji z korzyścią dla innych? To tym lepiej. Inspiracja, motywacja, kop do pracy nad sobą, nieśmiertelny apel “DO ROBOTY”. Pozytywny wpływ, który faktycznie działa. Zalatuje coachingiem, ale na szczęście przez większość czasu udało mi się unikać takiej ściemy.

“A, pierdolę to, idę spać.” Wściekle uderzył pięścią w klawiaturę, zamykając PowerPointa. “Co za bezsensowne gówno”. Nieuchronnie zbliżał się termin premiery nowego wystąpienia, a obiecany temat nijak nie składał się w całość. Materiały kolekcjonowane przez minione tygodnie miały za zadanie same się do siebie dopasować jak zwykle, niczym puzzle. Zamiast tego prezentowały obraz nędzy i rozpaczy, jak zarzygane bierki układane rękami menela z delirką. Zdawał sobie sprawę, że powinien siedzieć i pracować aż będzie zrobione, ale wydawało się to po prostu niemożliwe. Za dwie godziny pobudka – trzeba będzie córkę odprowadzić do przedszkola. A potem praca. Wrzód poczucia winy gniecie w środku aż do bólu, jakby miał zaraz pęknąć i rozlać się ohydztwem. Ale mimo to… podwójna melisa i wyro. Jest jeszcze kilka dni… “jakoś” to będzie. Ten statek i tak już odpłynął, bez niego na pokładzie. Plan rozpada się po raz trzeci.

Wiecie co… wbrew pozorom: im dalej w las – tym trudniej. Tym więcej papierzaków. Niby łatwiej jest kontynuować, niż zaczynać, ale w środku coraz bardziej coś skrobie, szczypie, jakiś rak, i dopytuje: “po co?”. Żeby coś miało sens, to trzeba to robić stale. Dłuższa przerwa w aktywności oznacza często konieczność rozpoczynania od początku. Urojone zobowiązania dręczą sumienie, więc nawet chwile wytchnienia spędzone “poza” nie są w pełni wolne. Bo gdzieś tam z tyłu głowy ciągle coś szepcze, chichocze, jakiś guz, i wytyka: “czas ucieka, a ty co z tym robisz, pussy?!”

Na dłuższą, tak mocno dłuższą, metę… tak się nie da. Dotarło to do mnie kilka miesięcy temu, mniej więcej w dziesiątą rocznicę “początku”. Nie lubię robić czegoś na pół gwizdka – wtedy ani efekty nie są takie, jak bym chciał, ani “wyrzuty sumienia” nie są uspokojone. A na robienie czegokolwiek “na całość” jestem… za stary. Czy zbyt dojrzały? Brzmi średnio, ale po prostu doba jest za krótka, i z czasem skraca się coraz bardziej. W miarę rozwoju życia, każdego miesiąca z “czasu własnego na IT-hobby” znikają kolejne minuty i godziny. I, w przeciwieństwie do coraz krótszych jesiennych i zimowych dni: ten trend się nie odwróci. Nie w dającej się przewidzieć przyszłości.

Do tego dochodzi kwestia odkładania pierdół, takich nagród “dla samego siebie” lub “mniej ważnych planów”, na tak zwane święte nigdy. I irytacja z tym związana. Dlatego, że czas kiedyś mierzony w miesiącach, teraz mierzę w latach. Wiecie, że StarCraft II wyszedł latem 2010? Pamiętam jak dziś złożoną sobie wówczas obietnicę: do końca roku zmasakruję tych Zergów ohydnych, bo kocham tę grę! Finalnie zainstalowałem SC… w ubiegłym miesiącu. Po ponad 5 latach. Ilu obietnic sam sobie nie dotrzymałem? To tylko jeden głupi przykład. Innym razem dostałem na Boże Narodzenie książkę, którą bardzo chciałem przeczytać: Metro 2033. Zacząłem ją czytać od razu. Skończyłem dopiero na Wielkanoc, bo “nie było czasu”. A to raptem kilkaset stron! Kolejny głupi przykład. W ciągu ostatnich 2-3 lat robiłem kilka podejść do basenu, biegania, siłowni czy innych “rzeczy tego typu”. Za każdym razem po maksymalnie dwóch tygodniach okazywało się, że moje życie jest już tak pouzupełniane i “zoptymalizowane”, że po prostu nie ma na to miejsca. Znowu głupi przykład, ale… są ich dziesiątki. Gdyby tak dalej poszło, to niedługo musiałbym zacząć planować sobie rozrywki na emeryturę. Nie da się tak.

Dlatego też w tym roku miałem swój prywatny, najważniejszy, Czas Decyzji…

“A, pierdolę to, ryzyk-fizyk, zobaczymy co z tego wyjdzie.” Po tygodniach dumania, refleksji i wielu bezsennych nocach, pierwszy raz od dawna poczuł się lekko. Wybrnął z impasu. Chyba nad niczym nigdy nie zastanawiał się tak straszliwie długo. Żadna decyzja nie przyszła z takim trudem. “Rzucam robotę!” Musiał wypowiedzieć to na głos. Kontrakt z samym sobą: postanowione! To koniec niepłodnych, wyczerpujących rozmyślań.

“…ale przecieżżżżżżż kredytttt…” Zamknij się.
“…dziecko maszszsz, rodzinę maszszszsz….” Zamknij się!
“…nic sensownego z tego nie wyjdzie, polegnieszszszsz…” Sza, będzie dobrze.
“…sam nie wieszsz czego chceszszszsz…” Cicho bądź, dowiem się w trakcie.
“…będziesz tego żałowaććććć…” No morda wreszcie! Będę to będę.
“………”

Wreszcie głosy ucichły. Zaciągnął się głęboko papierosem. “Tak, postanowione. Po raz pierwszy od lat nie wiem dokąd zmierzam. I dobrze mi z tym.” Wydmuchnął dym, uśmiechnął się do płynących wolno chmur. Teraz pora spokojnie pomyśleć. Poplanować. Odpocząć. Bez spiny. Kamień spadł z serca – czas zacząć go toczyć pod górę.

W 2009r wsiedliśmy z Joanną do czerwonej strzały i pognaliśmy w Europę na tydzień, wolne jak ptacy. Nasze pierwsze i zarazem przedostatnie wspólne długie, beztroskie wczasy. Pewnego dnia w Luksemburgu zerknąłem na licznik kilometrów przejechanych od ostatniego tankowania i z przerażeniem zobaczyłem “520”. Zawsze, ale to zawsze, dolewałem paliwa gdy licznik zbliżał się do 500, ponieważ nie działała nam lampka rezerwy. Tym razem jakoś przegapiłem, może te zajebiaszcze luksemburskie zamki tak mi oczy zamroczyły. Podjeżdżamy do grupki ludzi i pytamy o najbliższą stację. “W stolicy” – odpowiedzieli. Z duszą na ramieniu dotoczyliśmy się do dystrybutora, licznik wskazywał 550km. Na oparach nas opatrzność dociągnęła, jak nic.

I ta czerwona rakieta z pustym bakiem to jestem ja, teraz. Tylko mniej zardzewiały. I z tą różnicą, że lampka rezerwy zaświeciła mi się jakiś miesiąc temu, a w baku zawirowało niedługo później. Zauważyliście brak DevTalka? No właśnie… przyszli Goście sami się pytają “kiedy nagrywamy”, co jest strasznie miłe. Ale niemiłe jest, gdy muszę odpowiadać: sorry, nie dam rady, na pewno nie w tym roku. Zauważyliście brak postów na blogu? No właśnie… ten tekst piszę przez trzy tygodnie. I skleić go nie mogę. Pracuję teraz na pół etatu – czyli 4 godziny dziennie. Potem spędzam czas z rodziną. A potem – NARESZCIE – gram na komputerze i – NARESZCIE – czytam “normalne” książki. W ciągu miesiąca przeczytałem ich z 5, co jeszcze niedawno wystarczyłoby na… lata? Zero “nadobowiązkowych” aktywności, na samą myśl o czymkolwiek kark mi drętwieje. Zero. Poza tym, co było umówione wcześniej, bo szkoleń i prezentacji przełożyć się nie da…

Pękłem, po prostu. Wyczerpały się bateryjki. Znaki ostrzegawcze pojawiały się regularnie od przynajmniej dobrych dwóch lat (vide chociażby “develtschmerz – studium przypadku“, ), ale starałem się ciągle cisnąć. Jeszcze, i jeszcze, i jeszcze, i… przedobrzyłem. Nie wyobrażam sobie dalszego życia w taki sposób. Próbowałem godzić jedno z drugim i zarywając noce, i zarywając ranki. Ale na dłuższą metę: dość mam ciągłych “kryzysów”, “wypaleń”, to już się zaczęło robić nudne. I trochę straszne. Dalsze ignorowanie takich sygnałów byłoby głupie.

Miałem do wyboru dwie drogi. Mogłem rzucić wszystko i po prostu zająć się tym, czym powinienem: programowaniem przez kilka godzin dziennie, zapominając o “całej otoczce”, i koniec. Mogłem też rzucić “programowanie przez kilka godzin dziennie”, czyli pracę w Ultrico (z wielkim żalem, bo pracę najlepszą w mojej dziesięcioletniej karierze BTW), i skupić się wyłącznie na tej “całej otoczce” właśnie…

Odpowiedziałem sobie na “zajebiście, ale to zajebiście ważne pytanie: co chcesz w życiu robić?”. I wybrałem bramkę numer dwa. Za kilkanaście dni będę bezrobotny: goły i wesoły. “Tonę, chociaż udaję że płynę“. Czekam tego jak kania dżdżu, coby mądrze zabrzmieć. Czy to dobra decyzja? Zaprawdę powiadam Wam: nie mam zielonego pojęcia. Co to tak naprawdę oznacza, co z tego wyniknie? Też nie do końca wiem. Z czego będę żył? No cóż… Okaże się, liczę na to, że JIT włączy się w odpowiednim momencie.

Jak będzie? Przekonajmy się o tym razem! Zapraszam Was serdecznie na podróż w nieznane. I Ciebie, stały bywalcu. I Ciebie, okazjonalny czytaczu. I Ciebie, studencie, i Ciebie, senior-dinozaurze. Chodźcie na Fejsa, Twittera, zapiszcie się na na newsletter… Wspólnie zobaczmy co się stanie. Pomysły: są, cała masa. Energia: kumuluje się. Czas: oł jea, będzie! “Rok 2016 to będzie dziwny rok” (a jeśli wiesz skąd to cytat to dodatkowo masz u mnie browara). Zostajesz?

A co z tego wynika tak naprawdę? Widzę, że pojawiają się pewne niedomówienia :). Wynika to, że powinno być mnie… więcej. Przynajmniej w internetach: na blogu, w DevTalku, a także w innych miejscach, już powoli przygotowywanych pod nadchodzący rok, czego jeszcze niedawno sam bym się nie spodziewał. Bez pracy – będzie czas na rozwijanie “IT-hobby” w pełnym zakresie. Co prawda bez pracy nie ma także kołaczy, ale ten problem może się sam rozwiąże.

Udało się. Wrota duszy swej na oścież otwarłem, coby przewiew zrobić. “Wylało się to, co tak długo w nim wzbierało”. (a to skąd cytat?). I wracam do czytania, czas zacząć szóstą książkę. “Pierwsze Prawo” zdecydowanie daje radę, dzięki Gutek!